APABILA bercerita tentang Masjid Bandaraya atau lebih dikenali sebagai masjid SDA, nama Tun Datu Mustapha Datu Harun pasti akan disebut. Namun tidak ramai yang tahu lebih lanjut latar belakang beliau dan apakah sumbangan besarnya kepada perkembangan Islam di negeri ini. Tun Datu Mustapha yang mempunyai sembilan adik-beradik dilahirkan pada 31 Julai 1918 di Kampung Limau-Limauan, Kudat, Sabah.
Beliau yang digelar Bapa Kemerdekaan Sabah dan Bapa Pembangunan Sabah merupakan Yang di-Pertua Negeri Sabah pertama dan Ketua Menteri Sabah ketiga.
Sumbangan beliau kepada negeri ini amat besar, malah tidak dapat dinafikan lagi tiada individu tertentu yang boleh dikaitkan dengan kemerdekaan Sabah melainkan Tun Mustapha.
Perjalanan ke arah kemerdekaan bermula apabila Tun Mustapha yang mewakili Sabah menghantar memorandum cadangan kepada Suruhanjaya Cobbold yang ditubuhkan British untuk mengenalpasti keinginan sebenar rakyat jajahan British di Borneo menyertai Malaysia.
Impian mencapai kemerdekaan ini menjadi kenyataan apabila proklamasi Akta Malaysia yang dibuat pada 16 September 1963 dibaca di Padang Bandaran Kota Kinabalu.
Tun Mustapha turut dilantik sebagai Yang Dipertua Negeri dari 16 September 1963 hingga 15 September 1965, menandakan permulaan era pembangunan Sabah.
Dalam sinar perkembangan Islam di negeri ini jasa beliau yang paling ketara adalah usaha menjadikan agama Islam sebagai agama rasmi, selain Bahasa Malaysia sebagai bahasa rasmi.
Menurut Setiausaha Agung Pertubuhan Islam Seluruh Sabah (USIA), Datuk Abdullah Hussin, keputusan masyarakat Islam Sabah yang diketuai Tun Mustapha untuk menyertai Persekutuan Malaysia dipengaruhi oleh kesedaran tentang nasib dan masa depan umat Islam di negeri ini.
Dalam sinar perkembangan Islam di negeri ini jasa beliau yang paling ketara adalah usaha menjadikan agama Islam sebagai agama rasmi, selain Bahasa Malaysia sebagai bahasa rasmi.
Menurut Setiausaha Agung Pertubuhan Islam Seluruh Sabah (USIA), Datuk Abdullah Hussin, keputusan masyarakat Islam Sabah yang diketuai Tun Mustapha untuk menyertai Persekutuan Malaysia dipengaruhi oleh kesedaran tentang nasib dan masa depan umat Islam di negeri ini.
Dengan penyertaan ke dalam Malaysia, nasib umat Islam di negeri ini akan mendapat perhatian daripada saudara-saudara Islam di negeri-negeri lain di Malaysia.
Selain itu katanya, selepas penubuhan Malaysia, Mustapha adalah individu yang berusaha keras menubuhkan USIA. Ia menggabungkan persatuan-persatuan Islam yang wujud di Borneo Utara menjadi sebuah persatuan yang besar dan kuat.
Langkah pertama Mustapha ke arah merealisasikan penubuhan USIA ialah mengundang tiga persatuan Islam utama iaitu Persatuan Islam Tawau, Persatuan Islam Putatan dan Persatuan Islam Sabah menghadiri Kongres Masyarakat Islam pada 14 Ogos 1969 di Dewan Masyarakat Kota Kinabalu.
Jelasnya, kongres tersebut kemudiannya berjaya mewujudkan United Sabah Islamic Association (USIA) yang kemudiannya didaftarkan pada 10 Oktober 1969.
Abdullah memberitahu, sejurus selepas penubuhan USIA, Mustapha yang telah dilantik sebagai Yang Dipertua USIA telah menjalankan pelbagai program dakwah Islam di seluruh negeri.
"Keberkesanan dakwah USIA di bawah kepimpinan Mustapha telah berjaya menarik lebih 70,000 orang penduduk Sabah memeluk Islam.
"Sekali gus membawa kepada pengiktirafan Islam sebagai agama rasmi di Sabah, tanpa menghalang kebebasan penganut agama lain untuk mengamalkan agama masing-masing," kata Abdullah.
Beliau berkata, pembelian bangunan gereja SDA di Kota Kinabalu merupakan satu lagu usaha berani Mustapha dalam memartabatkan Islam di negeri ini.
Tambahnya, sejak diambil alih USIA, bangunan bekas gereja SDA itu kini menjadi pusat pelbagai aktiviti Islam, khususnya bagi kemudahan warga kota yang beragama Islam untuk menunaikan solat.
Oleh Abdul Rashid Abdul Rahman/ Utusan Malaysia